Crisis bij NS

Een alarmerende titel, helaas echter de spijker op zijn kop. Eind september waren de gezamenlijke vakbonden door Bert Groenewegen uitgenodigd voor een speciale bijeenkomst (VHS werd hier vertegenwoordigd door Gezina ten Hove, Meinte Wildschut en Jeu Ramakers). Bert wilde ons informeren over de precaire situatie waarin NS verkeert en vroeg ook de medewerking van de vakbonden. 

De huidige situatie van NS kort samengevat:

• NS heeft de dienstregeling al met 10 % moeten afschalen en zal dat weer moeten doen als het tij niet gekeerd kan worden. Oorzaak: een fors tekort aan personeel, met name hoofdconducteurs, machinisten en veiligheidspersoneel (en verder tekorten over de gehele linie). We hebben een krappe arbeidsmarkt in Nederland. NS kent tevens een forse uitstroom i.v.m. pensioen. Op dit moment 2200 vacatures op 20.000 medewerkers. Er is een zeer hoog ziekte verzuim en de werkdruk is te hoog.
• De financiële situatie waarin NS verkeerd is slecht. Het reizigersaanbod is structureel veranderd (meer thuiswerken, vooral minder opbrengst en resultaat vanuit forensenverkeer) en zal niet zo snel op het oude topniveau van 2019 terugkeren. En hoewel de HRN concessie voor na 2024 aan NS is toegezegd, is dat nog niet formeel juridisch en inhoudelijk geregeld. De overheid stelt zware eisen aan NS en wil de mogelijkheid hebben ook gedurende de concessie delen van hoofdnet af te knippen en wil de internationale lijnen sowieso aanbesteden. Daarnaast vechten andere vervoerders dit besluit van de rijksoverheid aan. Bovendien is vanuit Brussel (EU) bij de Nederlandse regering aangegeven dat Den Haag niet zomaar verder moet gaan met zo'n onderhandse gunning.
• Het afschalen en de uitval van treinen leidt ook in de publieke opinie en bij reizigers tot veel kritiek en gemopper op NS.

Kortom een giftige cocktail, de positieve stemming van 2019 is echt voorbij.

Na de uiteenzetting van Bert Groenewegen gaven de vakbonden aan dat in het verleden ook niet altijd de juiste keuzes door NS zijn gemaakt. Dat werd erkend maar verandert natuurlijk niet de situatie zoals hij nu is. De vakbonden hebben wel hun medewerking toegezegd om te helpen bij het zoeken naar en bespreken van oplossingen.

Kortom een giftige cocktail, de positieve stemming van 2019 is echt voorbij.

Brainstormen over de toekomst

In dit kader hebben wij op 7 oktober jl. een brainstormsessie met onze achterban georganiseerd om te bekijken hoe wij als VHS een bijdrage zouden kunnen leveren.

Een aantal ideeën werden geopperd (bijv. inzet van kantoorpersoneel ter ondersteuning van de HC, verbetering in wervingsprocessen, ondersteuning vanuit kantoor op stations, Engelssprekend personeel toestaan). Deze ideeën hebben we meegenomen naar een vervolg bijeenkomst tussen NS en de vakbonden op 13 oktober.

De boodschap die NS bracht was: ’Alles op alles zetten om verder afschalen te voorkomen’. Geen tijd voor vergezichten. Op korte termijn zijn maatregelen nodig om het belangrijkste knelpunt, het tekort aan HC's, terug te dringen. Wel op een manier die ook past in een langere termijn strategie, want de knelpunten m.b.t. arbeidscapaciteit zullen niet snel verdwijnen.

Kern van het plan is om capaciteit vrij te spelen door met name de 2e HC op de trein vrij te spelen, door het tijdelijk inhuren van veiligheidspersoneel, zodat roosters stabieler worden en de werkdruk wat afneemt (met positieve effecten voor de werkbelevingen het verzuim). Voor andere HC taken wordt er ook gekeken naar de inzet van een ‘treinassistent’, wat past bij het aanbod van VHS om ook kantoorpersoneel bijvoorbeeld één dag in de week hiervoor vrij te spelen en na een korte en gerichte opleiding in te zetten.

De vakbonden zeiden hun medewerking voor deze plannen toe. Het initiatief ligt hiervoor nu bij NS om dit in overleg met vakbonden en achterban verder uit te werken en vorm te geven.

Deze periode is heel spannend en cruciaal, ook gelet op de onderhandelingen en het krachtenveld in Den Haag.

Zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn houden we jullie op de hoogte.

‍