Na ruim 33 jaar spoor gaat Bas Oosthoek eind dit jaar met vervroegd pensioen. Bijna zijn hele spoortijd is hij al lid van VHS Railprofessonials.
En de laatste jaren was hij ook actief binnen onze vereniging. Een mooi moment om met hem terug en vooruit te blikken.
Het was 1987 en Oosthoek was begin dertig toen hij bij het spoor terecht kwam. Na zes jaar in het basisonderwijs voor de klas gestaan te hebben, was hij toe aan een nieuwe uitdaging. 'Ik vond het werken met de kinderen leuk, maar vond de onderwijswereld wel erg klein en in zichzelf gekeerd.' Van de klas naar de trein, niet per se een heel logische stap. 'Ik was net getrouwd, ons eerste kind was net geboren en we hadden net een huis gekocht. Dan ben je op zoek naar stabiliteit. NS was op zoek naar managementtrainees en ook al voldeed ik niet aan de primaire functie-eisen, ik vond dat ik wel voldeed aan de secundaire en op die basis heb ik gesolliciteerd en ben ik aangenomen.' Uiteindelijk kwam Oosthoek bij NS Verkeersleiding terecht, wat vervolgens Railverkeersleiding werd, en op een gegeven moment, zonder dat daar veel poespas aan te pas kwam, ging hij over van NS naar ProRail.
VHS was niet vanaf het begin in beeld. Wanneer veranderde dat?
'In mijn onderwijsperiode was ik lid van een onderwijsvakbond, dus vakbonden waren voor mij niet onbekend. Na een aantal jaren bij NS, ik meen dat het 1990 was, wees een collega mij op VHS en ben ik lid geworden.'
Waarom ben je lid gebleven?
'Tja, in eerste instantie "uit gewoonte". Later meer vanuit een ideologisch standpunt. Ik heb gezien en gemerkt dat een vakbond veel kan betekenen voor het professionele welzijn van de medewerkers.'
Je hebt je ingezet voor VHS in de medezeggenschap bij ProRail. Hoe lang heb je dat gedaan?
'Echt actief ben ik vanaf 2014 toen ik door Rob Derksen (voor de zoveelste keer) werd gevraagd actief te worden in de medezeggenschap (MZ). Directe aanleiding was een VHS vacature in de toenmalige Onderdeelscommissie (OC) V&D. Alhoewel, eigenlijk ben ik al eerder actief geworden in de medezeggenschap als voorzitter van de klankbordgroep Relatiemanagement. Op dit moment zit ik nog steeds in de MZ bij ProRail en, heel ongebruikelijk, zelfs in twee onderdeelcommissies. Door een interne reorganisatie ging ik van OC V&D naar de OC Staven. Daar ben ik inmiddels ook voorzitter van. OC V&D werd OC Capaciteitsmanagement en daar wilden ze graag dat ik ook in die OC bleef. Op zich natuurlijk bijzonder om in twee verschillende OC's te zitten, maar we hebben nagevraagd en uitgezocht of dit mocht en kon. En het antwoord was ja.'
'Ik voelde me gevleid.'
Wat vind je het leukste aan de medezeggenschap?
'De actieve betrokkenheid bij beleidsontwikkeling, de (re)organisatie van bedrijfsonderdelen en het gevoel hebben een actieve bijdrage te kunnen leveren aan de bedrijfsdoelen en het welzijn van ProRailers.'
Wat het vervelendste?
'Vervelend, vervelend. Er is niet zoveel vervelend. Soms wel lastig. Wat helpt is als je je inleeft in die ander en weet wat diegene beweegt, jezelf openstellen en nieuwsgierig zijn naar iemands beweegredenen. Dat is sowieso hoe ik tegen het leven aankijk: blijf trouw aan jezelf maar sta open voor de motieven van een ander. Dat is enorm verrijkend en zo bereik je ook nog eens het meest.'
Mooie herinneringen?
'Wat ik vooral mooi vind is dat je een verschil kunt maken. Daar heb ik wel een leuke anekdote bij. Een niet nader te noemen bestuurder gaf in een terloopse opmerking aan dat hij, die in het algemeen de MZ als lastige opponent beschouwde bij organisatiewijzigingen, vacatures e.d., op enig moment ontdekte dat hij effectief "gecoacht" werd in de terloopse en informele gesprekken op de gang of op zijn kamer. Zoals hij zei: "Je liet geen kans onbenut om me richting te geven".'
Naast je werk in de medezeggenschap ben je ook vakbondscontactpersoon (VKP'er). Hoe lang doe je dat al?
'Alles bij elkaar een jaar of vijf en ook dat doe ik nog steeds.'
Hoe ben je VKP'er geworden?
'De vereniging was op zoek naar een VKP'er buiten NS. Als VKP'er begeleid je in principe geen lid die in dezelfde organisatie werkt, maar een VHS'er die bij een ander spoorbedrijf werkzaam is. Ik werd benaderd en het leek me wel wat.'
Waarom heb je ja gezegd?
'Ik voelde me gevleid. Je wordt gevraagd omdat het vertrouwen er is dat je het kan. Daarnaast heb ik door het ontwikkelen van een coachende managementstijl gemerkt dat ik in staat ben de ander zelf te laten inzien en beslissen wat goed voor hem of haar is.'
Wat was het mooiste wat je als VKP'er bereikt hebt?
'Gezien het vertrouwelijke karakter van het werk kan ik hier niet al te concreet worden. Ik ben tevreden als degene die ik "bemiddel" uiteindelijk, hoe moeilijk soms ook, besluit dat hij of zij nieuw perspectief ziet en verder kan.'
Heb je nog tips voor de vereniging? Do's and dont's?
'Dat vind ik best een lastige. Wie ben ik om daar wat van te vinden of over te roepen. Ik vraag me wel af wat de toekomst van vakbonden is en of er een toekomst is. Zit men nog echt op een vakbond te wachten? Of zijn mensen meer op zoek naar een professioneel netwerk? Ik denk dat we als vereniging vooral na moeten denken over welke rol we kunnen en willen spelen. Voor mij ligt de nadruk dan vooral op het professionele welzijn van mensen in de spoorwereld. En dat in stand houden en versterken. Daarnaast is een loket voor individuele belangenbehartiging, zoals de VKP'er, ontzettend belangrijk voor mensen die in de knoei zitten.'
En nu met pensioen! Zin in?
'Ja en nee. Ik heb er zelf voor gekozen om vervroegd met pensioen te gaan, dus ik heb zeker zin om te stoppen met werken en me op andere dingen te gaan richten. Maar het afscheid nemen valt me zwaar. Zwaarder dan ik gedacht had. Ik ga de activiteiten en vooral de mensen enorm missen. Zonder mezelf nu als slachtoffer neer te zetten, baal ik enorm van de situatie zoals die nu is als gevolg van de coronapandemie. Ik had de afgelopen maanden willen gebruiken om met (oud-)collega's een-op-een afscheid te nemen tijdens een lunch of een borrel. En er waren ook al plannen voor een afscheidsreceptie waarvan ik hoopte dat dit een mooie netwerkbijeenkomst zou worden. De optie om online een receptie te houden heb ik resoluut van de hand gewezen. Daar zie ik de lol niet van in. Dus vooral een dubbel gevoel. Maar ook veel zin in!'
Heb je al plannen met je pensioen?
'Zeker. Jantine en ik hebben een huis en vrienden in een klein dorpje in Transsylvanië (Roemenië). Wij zijn van plan daar veel tijd te gaan doorbrengen, want het ritme van het leven is daar zo anders en rustgevend dan hier in het "wilde westen". Leven met het ritme van de natuur, de seizoenen en met de mensen die daar wonen. Zo interessant om je te mogen verdiepen en kunnen deelnemen aan een totaal andere cultuur. Te leren waarom de mensen redeneren en doen zoals ze doen. We blijven "buitenlanders", maar mogen actief deelnemen aan hun gemeenschap. Dat wordt zeer gewaardeerd. Maar we gaan niet emigreren, we houden ook in Nederland een basis. Onze kinderen wonen hier en daarnaast worden we in januari oma en opa!'
Blijf je lid van VHS?
'Ik weet het nog niet. Ik zal grote delen van het jaar niet in Nederland zijn. Ik kan dus niet deelnemen aan activiteiten of actieve bijdragen leveren.'
Met VHS blijf je op de hoogte!