Vorig voorjaar nadat de coronapandemie ook Nederland in zijn greep kreeg was het effect voor NS immens.
Van de een op de andere dag verschrompelde het reizigersvolume naar 9 % van wat normaal was. De lockdown was een feit en daarna kwam het tijdperk van thuiswerken. Dit betekende en betekent dat NS voor een enorme uitdaging staat om niet om te vallen. Een uitdaging waarbij maatregelen niet uit kunnen blijven. Samen met de andere bonden houdt VHS vinger aan de pols om er voor te zorgen dat dit proces transparant en eerlijk verloopt.
Nadat eerst een aantal maatregelen voor kostenreductie zijn doorgevoerd die snel soelaas moesten bieden, was al snel duidelijk dat NS zwaar in de rode cijfers terecht was gekomen en het onduidelijk was hoe deze situatie zich zou ontwikkelen op de langere termijn. NS heeft aan het begin van de coronacrisis een aantal scenario's verkend en uitgewerkt en daaruit werd duidelijk dat zonder ingrijpende maatregelen een herstel naar een break-even, laat staan gezond winstgevende situatie, niet mogelijk was en op zijn vroegst pas rond 2024-2025 zou worden bereikt. De mix aan maatregelen houdt in dat naast financiële ondersteuning vanuit de overheid die ook weer eindig is, NS ook verder moest bezuinigen. Dit gegeven in combinatie met het verder doorzetten van de reeds ingezette digitalisering betekent nogal wat voor de organisatie. Door het doorzetten van digitalisering wil NS meer en slim gebruik van data maken, en de organisatie en haar besturing eenvoudiger maken door werk te clusteren langs waardestromen en het invoeren van Agile werken waar dat kan.
Bij bezuinigingen ontkom je er niet aan om ook naar het personeelsbestand te kijken. Afgelopen jaar zijn er plannen gemaakt die uiteindelijk moeten leiden tot een fte-reductie van ca 2.500 fte (dit aantal is inclusief enkele al lopende reorganisaties voorafgaand aan de coronacrisis). Het zwaartepunt van deze reductie ligt in 2022. Dat is zeer ingrijpend voor NS , want de besparingen vinden zowel buiten als op kantoor plaats. Als inspanningsverplichting heeft NS toegezegd dat er voor iedereen plek is , mits mensen zich flexibel opstellen en bereid zijn ander werk op te pakken. Daarnaast helpt de uitstroom als gevolg van de relatief oudere leeftijdsopbouw bij NS ook een handje.
Als gevolg van deze voorgenomen afslanking van NS zijn er op dit moment heel veel adviesaanvragen die bij de verschillende ondernemingsraden liggen ter advisering, of al de afgelopen periode zijn afgerond. Het is de taak van de OR om bij reorganisaties advies uit te brengen en bij de daadwerkelijke reorganisatie de vinger aan de pols te houden. De OR-verkiezingen zijn net geweest bij NS en de ondernemingsraden in de nieuwe samenstelling starten op en nemen de lopende of nieuwe adviesaanvragen over. VHS is goed vertegenwoordigd in de OR C&O en Groep (Commercie Ontwikkeling en de staven) waar ook het zwaartepunt van onze achterban zit.
Ook als bond hebben we met deze reorganisatie van doen. Bonden en NS spreken per reorganisatie over de sociale consequenties om tot een akkoord te komen. Dat is randvoorwaardelijk voorafgaand aan het doorvoeren van zo'n reorganisatie. Het gaat dan om de spelregels bij de reorganisatie, is het sociaal plan van toepassing, is er sprake van boventalligheid, wat zijn de rechten van getroffen medewerkers. Je kunt dat zien als een verlengstuk van de arbeidsvoorwaarden. VHS Railprofessionals wordt hierin vertegenwoordigd door Gezina ten Hove , soms samen met een kaderlid. Zoals al eerder gesteld ligt het zwaartepunt voor VHS Railprofessionals bij de reorganisaties die de indirecte medewerkers (op kantoor) treffen. We letten er hierbij op dat spelregels duidelijk zijn, zodat mensen weten waar ze aan toe zijn en dat de faciliteiten/mogelijkheden voor mensen om van werk naar werk te gaan voldoende ter beschikking worden gesteld. Je ziet wel dat de verschillen tussen de bonden waar op gelet wordt minder groot zijn dan bij overleg over een nieuwe CAO, waar meer de directe achterban bediend moet worden. Bij deze forse inkrimping van NS hebben de bonden meestal een breed gemeenschappelijk belang en wordt er goed samengewerkt.
Voor informatie kun je terecht op iNSite-> organisatie-> medezeggenschap. Bij inhoudelijke vragen over de reorganisatie kun je het best terecht bij de eigen Ondernemingsraad/VHS vertegenwoordigers. Betreft het persoonlijke vragen dan kun je terecht bij een van de VHS bestuursleden - Marcel Kunst, Jeu Ramakers, Bas Rijnders of Meinte Wildschut - bij NS.
Met VHS blijf je op de hoogte!
Vorige week heeft de directie van NS twee lange dagen gesproken met de vier vakbonden en de COR over een mogelijk werkgelegenheidspact.
