Hoe mensen leven is persoonlijk. Iedereen leidt zijn eigen leven en is daarin uniek. Dat was de kern van het betoog van Margriet Cuypers, directeur HR Expertisecentrum NS, tijdens het Kenniscafé van 16 oktober jl.
Het Kenniscafé is een gezamenlijk initiatief van VHS en Jong NS. Ruim dertig geïnteresseerden waren deze middag bijeen om inzicht te krijgen in en na te denken over het feit dat we steeds langer gezond leven en wat dit betekent voor je werkzame leven.
In haar 'visie op eigen regie op werk en leven' zette Cuypers uiteen dat het 3-fasenmodel (leren -werken - pensioen) achterhaald is. De werkelijkheid is veel gedifferentieerder doordat aan de ene kant het werk verandert, en aan de andere kant ook het leven zelf verandert. Mensen maken andere keuzes dan pak hem beet vijftig jaar geleden. Daarbij komt dat de inhoud van een functie na gemiddeld 4,5 jaar is veranderd, waardoor opgedane kennis na die tijd is verouderd. In plaats van kennis zijn zogenaamde eenentwingste eeuwse vaardigheden in de huidige samenleving belangrijker geworden. Denk aan samenwerken, communiceren, computational thinking, ICT-basisvaardigheden, kritisch denken en creatief denken. Wat betekent dit voor werkgever en werknemer? Wat Cuypers betref in ieder geval dat we af moeten van het idee dat iemand van vijftig oud en aan het eind van zijn carrière is en dat 'one size fits all' echt niet opgaat. Zij pleit voor het versterken van de vitaliteit van mensen, het ontkoppelen van leeftijd en salaris en dat een ieder - jong en oud - na moet denken over zijn financiële toekomst. Daarbij moedigt ze een ieder aan om te blijven werken aan kennis, vaardigheden en je netwerk. Ook leren omgaan met transities ziet zij als een onvermijdelijk gegeven. Kortom, werk en leven is maatwerk. De medewerker moet regie over haar/zijn leven en werken nemen. De werkgever moet hierin een faciliterende rol spelen.
Na deze uiteenzetting interviewde dagvoorzitter Kees Nieuwenbroek Caroline Kruijne en Herman Krull. Beiden maakten carrièreswitches die gezien vanuit het verouderde 3-fasenmodel, hun achtergrond en hun opleiding niet echt voor de hand lagen. Kruijne maakte ooit de overstap van het onderwijs naar NS, Krull stapte vanuit de operatie over naar de staf. Uit hun verhalen bleek duidelijk dat zoeken naar uitdagingen en balans een belangrijke drijfveer is. De tip van Kruijne is dan ook 'volg je hart'. Krull voegt hier aan toe: 'neem de tijd om tijdig met jezelf in gesprek te gaan'. Na deze ontboezemingen was het tijd voor de aanwezigen om zelf aan de slag te gaan. In groepjes van vier werd besproken wat duurzame inzetbaarheid van de werkgever vraagt, welke rol kun je als bedrijf pakken?
Alle ideeën werden plenair teruggekoppeld. Zo werd geopperd om een loopbaangesprek te verplichten, verlofblokken mogelijk te maken, combibanen te creëren, vrijwilligerswerk te stimuleren, loopbaanpaden tussen bedrijven mogelijk te maken, duodiensten voor operationele medewerkers in te voeren, financieel advies vanuit de werkgever te geven, paden waarbij je in principe tot het einde van je leven kan blijven werken te realiseren, het geven van werkzekerheid in plaats van baanzekerheid.
Als toetje gaf Marli Rademakers van NS een korte presentatie over de Baanverkenner. De werkgroep Vonk, ontstaan naar aanleiding van de paragraaf over sociale innovatie in de cao van NS, bedacht deze Baanverkenner. Het idee is dat medewerkers zich aan kunnen melden als baanverkenner om andere medewerkers die interesse hebben in jouw baan uit te leggen wat het in de dagelijkse praktijk inhoudt. Hiermee leren verschillende groepen elkaar beter kennen, verdwijnen hokjes en help je elkaar door een beter inzicht te geven in de mogelijkheden binnen NS. Op kleine schaal is dit initiatief al van start. Via Sharepoint (van NS) kun je een baanverkenner vinden. Wellicht wordt hier in de toekomst ook nog een app voor ontwikkeld. Ook is het de bedoeling dat baanverkenners herkenbaar zijn aan een - nog te ontwikkelen - speldje.
Dit kenniscafe was de start van een serie over 100 jaar leven: vloek of zegen. Er komt zeker een nieuw Kenniscafé. Heb je een onderwerp of idee dat je graag in het Kenniscafé besproken zou zien? Neem dan contact op met Bas von Königslöw of Jon Hummel via ns.kenniscafe@ns.nl.
Met VHS blijf je op de hoogte!