Bij NS gaan de cao-onderhandelingen weer van start. Voor VHS vormen Miriam Otten en Meinte Wildschut, met Bas Rijnders als reserve, het onderhandelingsteam. Hoe gaat zo’n cao als proces nu te werk?
Elke vakbond – bij NS zijn dat FNV, VVMC, CNV en VHS - gaat zijn leden raadplegen. Wat zijn jullie wensen? Op basis daarvan stelt het bestuur een voorstellen- of inzetbrief samen. Daarin staan de punten die de bond in de onderhandelingen voor elkaar wil krijgen. Dat kan bestaan uit een beperkt aantal punten (onze brief voor de cao van 2022 had er nog geen 10) tot 40, 50 punten, zoals dat bij andere bonden soms gebeurt. Die brieven dienen de bonden in bij NS. NS heeft ook een eigen wensenlijst. Op de eerste twee dagen worden al die punten doorgenomen, zodat partijen goed begrijpen wat de ander wil. Op basis van die brieven maakt NS een voorstel. Daarin zijn punten vastgehouden, overgenomen, samengevoegd en gewijzigd en er zijn punten die niet gehonoreerd zijn. Dat is het startpunt van de onderhandelingen. Overigens heeft elke bond in zijn brief staan dat ze zich het recht voorbehouden om tijdens de onderhandelingen punten toe te voegen, te wijzigen of te laten vervallen: op die manier wordt speelruimte gecreëerd.
Tijdens de onderhandelingen is er een redelijk vast proces. NS komt met een voorstel en licht dat toe. Vervolgens wordt het overleg geschorst en gaat elke bond naar zijn achterkamer toe. Daar zitten mensen die zaken kunnen beoordelen, uitwerken en met de delegatie bespreken. Een soort denktank of sparring partners dus. De andere bonden hebben mensen ter plaatse, in een fysieke kamer; VHS werkt met een virtuele achterkamer, middels een WhatsApp-groep. Daar wordt overlegd en een reactie bepaald. Vaak wordt er ook tussen de bonden overlegd; met z’n vieren staan we sterker tegenover het bedrijf. Soms wordt ook informeel met NS erbij overlegd, met name als een doorbraak nodig is of in het verschiet is. Daarna gaat iedereen weer naar de vergaderzaal en geeft elke bond zijn reactie. Dat gaat altijd in volgorde van ledental bij NS; VHS is als laatste aan de beurt. Er volgt discussie, en het proces start opnieuw. De duur van het proces is rekkelijk: het kan tot meerdere uren gaan. Meestal duurt de vergadering een dag; als het gezamenlijke idee is dat we er bijna zijn wordt er soms in de avond en in de nacht dooronderhandeld. De laatste onderhandeldag voor de cao van 2022 liep van 9 uur ’s ochtend tot 8 uur ’s ochtends de dag erop. Dan ben je gaar als onderhandelaar maar je hebt ook wat! Als er overeenstemming is, wordt er ondertekend. Daarna is er nog een heel proces om de voorstellen goed te verwoorden, omdat in het geweld van de onderhandelingen soms wat bochten afgesneden worden. Dit doet een redactiecommissie, met leden van alle bonden en NS, en is ook nog een stevige klus. Het eindigt met een mooi boekje en een document op iNSite.
Volgens de huidige planning worden de voorstellenbrieven behandeld op 10 en 12 oktober en zijn de onderhandeldagen op 31 oktober en op 14, 21 en 22 november met 14 december als reservedag. Je ziet, een intensief en lang lopend proces.
Wil je meedenken en meepraten in dit proces dan kun je meedoen in de achterkamer. Je kunt ook deelnemen uit nieuwsgierigheid, om eens van meer nabij mee te maken hoe zoiets nu toegaat: ook dan ben je van harte welkom. Mensen die goed zijn in schrijven en op die manier een bijdrage willen leveren kunnen lid worden van de redactiecommissie: je leert de cao van binnen en buiten kennen. Laat het ons secretariaat weten, dan voegen we je toe.
Mocht je vragen hebben of ideeën: je kunt ze direct in de achterkamer kwijt, meld je dan via ons secretariaat aan voor de WhatsApp-groep. Ook kun je je vragen en ideeën voorleggen aan de delegatieleden.
Met VHS blijf je op de hoogte!
